Παχυσαρκία ορίζεται ως η υπερβολική και ανώμαλη συσσώρευση λίπους στο σώμα ή σε ορισμένες περιοχές του σώματος σε τέτοιο βαθμό που να επηρεάζεται δυσμενώς η υγεία του ατόμου. Αποτελεί μια σημαντική αιτία θνητότητας στο σύγχρονο κόσμο.. Ο τυπικός τρόπος μέτρησης της παχυσαρκίας γίνεται μέσω υπολογισμού του Δείκτη Μάζας Σώματος (βάρος σώματος / ύψος2). Όταν ο ΔΜΣ βρίσκεται >95η Εκατοστιαίας Θέσης (ΕΘ) τότε το παιδί θεωρείται παχύσαρκο, ενώ όταν βρίσκεται μεταξύ 85ης και 95ης ΕΘ θεωρείται υπέρβαρο.
Που οφείλεται η παχυσαρκία;
Η παχυσαρκία οφείλεται σε περισσεύματα ενέργειας που αποθηκεύονται υπό μορφή λίπους. (Θερμιδικο ισοζυγιο ) Στην εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας συμμετέχουν σύνθετοι και αλληλοεπηρεαζόμενοι παράγοντες (νευροφυσιολογικοί, βιοχημικοί, γενετικοί, κονωνικο-οικονομικοί, πολιτισμικοί και περιβαλλοντικοί).
Στην πλειονότητα των παχύσαρκων παιδιών ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η αυξημένη πρόσληψη τροφής και κυρίως η ελλιπής άσκηση (το θετικό ισοζύγιο ενέργειας) φαίνεται να είναι τα αίτια. Οι παράγοντες που συμμετέχουν στη δημιουργία των νέων συνθηκών και συμβάλλουν στην αύξηση της παχυσαρκίας στα παιδιά είναι διεθνείς, εθνικοί, κοινοτικοί, σχολικοί, οικογενειακοί και ατομικοί . Το βελτιωμένο κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο των ανθρώπων και η αστικοποίηση άλλαξαν τις διατροφικές συνήθειες (fast food, σοκολάτες, λιπαρά). Ο αυξημένος χρόνος παρακολούθησης τηλεόρασης, ο μειωμένος ελεύθερος χρόνος παιδιών και γονέων, η μετακίνηση μόνο με αυτοκίνητο και ποτέ με τα πόδια ή με ποδήλατο σε συνάρτηση με την απουσία χώρων άθλησης και την εξαφάνιση της αλάνας συμβάλλουν στη μείωση της φυσικής δραστηριότητας.
Ποιες οι επιπλοκές της παχυσαρκίας
Η παιδική παχυσαρκία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα αφού συνοδεύεται από σοβαρές επιπλοκές, τόσο άμεσες όσο και απώτερες. Είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2). Είναι πλέον γνωστό ότι ο ΣΔ 2 και το Μεταβολικό Σύνδρομο έχουν τις ρίζες τους στην παιδική και εφηβική ηλικία. Ο ΣΔ 2, νόσος άγνωστη στα παιδιά και στους έφηβους, αυξάνεται με επικίνδυνο ρυθμό, αποτελώντας το 8-45% των νεοδιαγνωσθέντων περιπτώσεων ΣΔ στις ηλικίες αυτές. Ένα μεγάλο ποσοστό παχύσαρκων παιδιών θα γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες και θα ανήκουν στους ασθενείς με Μεταβολικό Σύνδρομο. Προδιαθέτει επίσης για πρώιμη ήβη, πολυκυστικές ωοθήκες, , υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, βρογχικό άσθμα, σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο, υπέρταση. Αξιοσημείωτες είναι και οι ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας. Χαμηλή αυτοεκτίμηση, κοινωνική απομόνωση, είναι χαρακτηριστικά που συνοδεύουν συχνά τα παχύσαρκα άτομα.
O συνιστωμενος ρυθμος απωλειας βαρους θα πρεπει να εξατομικευεται με βαση την ηλικια το υψος και το βαρος του παιδιου. Για παραδειγμα για τα υπερβαρα μικρα παιδια ακομη και η διατηρηση του βαρους ενώ ταυτοχρονα παρακολουθουμε και το υψος θα ηταν αρκετη αφου καθως ψυλωνουν θα επιστρεψουν στα φυσιολογικα επιπεδα , ενώ στα παχυσαρκα παιδια και εφηβους μια απωλεια βαρους από 1.5 εως 2 κιλα το μηνα είναι αποδεκτη .
Η πρόληψη πρέπει να ξεκινά νωρίς στη ζωή, με εκπαίδευση των γονέων για υγιεινή διατροφή και φυσική δραστηριότητα. Παράλληλα με την παρέμβαση στο επίπεδο της οικογένειας, χρειάζονται εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες (κοινό, αγωγή υγείας στα σχολεία, επαγγελματίες υγείας), βελτίωση της πληροφόρησης (σήμανση τροφίμων, έλεγχος διαφήμισης), παροχή και ενθάρρυνση πιο υγιεινού διαιτολογίου, παροχή ευκαιριών για αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.
Συνοψιζοντας :
- Καθιερωνουμε την σαλατα σε κάθε γευμα !
- Στο εβδομαδιαιο μενου περιλαμβανεται 1 φορα το ψαρι /1 φορα τα οπσρια /1 φορα τα λαδερα φαγητα
- Μειωνουμε την καταναλωση fast food
- Τρωμε ολοι μαζι στο τραπεζι
- Εάν το παιδι ζητησει περισοοτερη ποσοτητα φαγητου ενθαρυνουμε για περισσοτερη σαλατα ή καποιο φρουτο
- Περιοσρισμος ή και απαγορευση των γευματωνν μπροστα στις οθονες !